ibni rüşd ne demek?

İbn-i Rüşd (Averroes)

İbn-i Rüşd, tam adıyla Ebu'l-Velid Muhammed bin Ahmed bin Muhammed bin Rüşd (Arapça: أبو الوليد محمد بن أحمد بن محمد بن رشد), 1126 yılında Kurtuba'da doğmuş ve 1198'de Marakeş'te vefat etmiş olan ünlü bir [Felsefe], [ İslam Hukuku], matematik ve tıp alimidir. Batı dünyasında "Averroes" olarak bilinir.

Hayatı ve Kariyeri:

• Eğitim: İbn-i Rüşd, Kurtuba'da seçkin bir ailede doğmuş ve geleneksel İslam eğitimi almıştır. [Kelam], [Fıkıh], tıp ve felsefe gibi çeşitli alanlarda bilgi sahibi olmuştur.
• Kadılık ve Devlet Görevleri: Kurtuba ve Sevilla'da kadılık (hakimlik) yapmıştır. Ayrıca, dönemin hükümdarları tarafından sarayda hekim olarak görevlendirilmiştir.
• Felsefi Çalışmaları: İbn-i Rüşd'ün en önemli katkıları felsefe alanındadır. Özellikle Aristoteles'in eserlerine yaptığı şerhlerle tanınır. Aristoteles'in düşüncelerini İslam dünyasına tanıtmış ve Batı'da Aristoteles'in en önemli yorumcusu olarak kabul edilmiştir.

Felsefi Görüşleri:

• Akıl ve Vahiy Uzlaşması: İbn-i Rüşd, felsefe (akıl) ile din (vahiy) arasında bir uyum olduğuna inanmıştır. Ona göre, din ve felsefe aynı hakikate farklı yollardan ulaşmaya çalışır. Eğer din ve felsefe arasında bir çelişki varsa, dinin lafzı (literal anlamı) değil, tevili (mecazi anlamı) dikkate alınmalıdır.
• Aristoteles Yorumları: Aristoteles'in eserlerine yaptığı şerhlerde, Aristoteles'in düşüncelerini İslam dünyasının anlayabileceği bir dilde açıklamış ve yorumlamıştır. Özellikle "Büyük Şerh" olarak bilinen eseri, Aristoteles felsefesinin en kapsamlı ve etkili yorumlarından biridir.
• Ruhun Ölümsüzlüğü: Ruhun ölümsüzlüğü konusunda farklı görüşler benimsemiştir. Bazı yorumlara göre, bireysel ruhun değil, akli ruhun (ortak akıl) ölümsüz olduğuna inanmıştır.
• İki Hakikat Teorisi (Tartışmalı): İbn-i Rüşd'e atfedilen, ancak kendisinin açıkça ifade etmediği bir görüştür. Buna göre, felsefi hakikatler ve dini hakikatler farklı olabilir ve her ikisi de kendi alanında doğrudur. Bu görüş, Batı'da büyük tartışmalara yol açmıştır.

Eserleri:

İbn-i Rüşd, çok sayıda eser yazmıştır. En önemlilerinden bazıları şunlardır:

• Büyük Şerh (Aristoteles'in eserlerine şerhler)
• Fasl el-Makal (Felsefe ve Din Arasındaki İlişki Hakkında)
• Tehâfütü't-Tehâfüt (Gazali'nin Tehâfütü'l-Felâsife'sine Cevap)
• el-Külliyat fi't-Tıb (Tıp Ansiklopedisi)

Etkisi:

İbn-i Rüşd, hem İslam dünyasında hem de Batı'da büyük bir etki yaratmıştır. İslam dünyasında felsefenin gelişmesine katkıda bulunmuş, Batı'da ise Aristoteles'in yeniden keşfedilmesini sağlamıştır. Özellikle Orta Çağ Avrupa'sında "Averroizm" olarak bilinen bir felsefi akımın doğmasına yol açmıştır.